ให้จิตเป็นผู้ดูวิญานขันธ์ ไม่ใช่ไปยึดวิญญานขันธ์ว่าเป็นจิต

ขณะที่จิตพ้นจากรูป จิตจะเคลื่อนขึ้นข้างบน ขึ้นไปทางศรีษะ และออกไปทางหน้าผาก ไปในที่ว่างๆข้างหน้า ขณะนั้นจิตกับรูป จะเป็นคนละส่วนกัน แต่ผู้ดู จะเห็นทั้งจิตและรูป เห็นจิตและรูปอยู่ร่วมกัน แต่แยกชั้น

อุทยัพพยญาน เป็นการเห็นการเกิดดับพร้อมกันของรูปนาม ซึ่งจิตจะต้องมีกำลัจึงจะเห็นได้  จิตที่มีกำลังเป็นตัวรู้ เป็นจิตที่กว้างคลุมอาการของรูปนาม (อภิภายตน)เป็นจิตที่เป็นอรูปฌานแผ่ออกจากภายใน กว้างกว

อารมณ์ทางขันธ์5 คือวิญญานในขันธ์5 มีจิตเป็นผู้รู้ เมื่อจิตรู้ไม่ไปตามอารมณ์ทางอายตน6 จากขันธ์5 ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ คือจิตแยกจาก วิญญานขันธ์ เป็นจิตเห็นอนัตตาในวิญญานขันธ์โดยอัตโนมัติ    อ

การเกิดของรูปนาม ขันธ์5 ผู้รู้ ผู้ถูกรู้ วิญญาน จิต คือ โลก แล้วโลกดับไป ณ ที่ใด 1.จะเข้าใจโลก เมื่อ ถึงสภาวะปรมัตถธรรม 2.สภาวะปรมัตถ์ โลกเกิดดับชั่วกะพริบตา 3.โลกเกิด คือรูปนามเกิด โลกดับ คือรูป

จิตไม่ใช่ตัวอุปทาน อุปทานคือตัวขันธ์5 ที่จิตเข้าไปยึด จิตมี อุปทาน มันไม่ใช่จิตเป็นตัวอุปทานเสียเอง อุปทานเพราะอะไร เพราะรูป เวทนา สั๗ญา สังขารวิญญาน ดังนั้นการดับอุปทาน ที่ว่าเหตุเกิดที่จิต ก็ดับที่

ธาตุรู้ คือ วิญญาน เป็นวิญญานธาตุ วิญญานขันธ์ คือ วิญญานเช่นกัน เป็นอาการของจิต Q:แล้วต่างกันอย่างไร A:จะเห็นได้ อะไรเป็นอย่างไรด้วยสติปัฐฐาน A:วิญญานเป็นการรู้อาการของรูปนาม เช่น รู้ความคิด รู้สัญญ